ضروریه مطلقه با وقتیه شکل اولضروریه مطلقه با وقتيه شكل اول، یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل اول است. ۱ - توضیح اصطلاح«قیاس مختلط»، قیاسی است که صغرا و کبرای آن از قضایای موجهه ترکیب یافته باشد. یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل اول عبارت است از: اختلاط قضیه ضروریه مطلقه (صغرا) با وقتیه (کبرا). مراد از ضروریه مطلقه، کاربرد عام آن است که شامل ضروریه ذاتیه و ضروریه ازلیه می‌شود. ۲ - انتاج این شکلدر این ضرب، از آنجا که کبرا از قضایای وصفیه یعنی مشروطه عامه یا خاصه و عرفیه عامه یا خاصه نیست، نتیجه از لحاظ جهت تابع کبرا، یعنی وقتیه خواهد بود؛ مثال: هر انسانی بالضروره ناطق است و هر ناطقی به طور ضرورت متنفس است، نه همیشه؛ پس هر انسانی به طور ضرورت متنفس است، نه همیشه. [۴]
فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان، ص۱۲۶-۱۲۹.
[۵]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۱۴.
[۷]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۴۹-۱۵۱.
۳ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان. • مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد. • حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید. • قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه. • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس. • مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه. ۴ - پانویس
۵ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ضروریه مطلقه با وقتیه شکل اول»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۲/۶. |